تشخیص شیر های آلوده به روش های خانگی - مجله نایس پاتوق

آلاینده های شیر

با افزایش روزافزون مصرف سموم درکشاورزی و آنتی بیوتیک ها در درمان بیماری های دامی، اندازه آلاینده های شیمیایی تهدید نماینده سلامت شیر هم افزایش یافته است. احتیاج به روش های آزمایشگاهی به منظور تشخیص آلودگی ها، امکان تشخیص آلاینده ها را در مراکز فراوری و توزیع لبنیات سنتی سخت نموده است.

با توجه به این که مراکز توزیع سنتی اندازه کمتری از چرخه توزیع را بر عهده دارند، لازم است این مراکز در انتخاب فراوری نماینده های شیر دقت بیشتری داشته باشند. اما قاعدتا کارخانه های لبنیات با داشتن آزمایشگاه ها و دستگاه های مجهز، توانایی جلوگیری از ورود محصولات آلوده به چرخه مصرف را دارند.

بار میکروبی و استفاده از آنتی بیوتیک

تغییرات میکروبی، یکی دیگر از معضلات موجود در شیر خام است که می تواند بر ماندگاری و به طور کلی سلامت مصرف نماینده تاثیر داشته باشد. متاسفانه نمونه هایی با بار میکروبی بالا به وسیله دلالان سودجو خریداری می گردد و آن ها با اضافه کردن برخی ترکیبات، اندازه بار میکروبی آن را در زمان نظارت کاهش می دهند. این افزودنی ها تاثیر بدی بر سلامت شیر دارد. برای فراوری یک شیر سالم، دام داران باید از مصرف علوفه و خوراکی های حاوی کپک و قارچ برای دام خودداری نمایند، زیرا باعث افزایش توکسین ها در بدن دام و در نتیجه آلودگی شیر می گردد.

تقلبات در شیر

اضافه کردن موادی که ایمنی و استاندارد شیر را تحت تاثیر قرار می دهد، تقلب محسوب می گردد. به عنوان مثال می توان به بازدارنده رشد میکروبی مانند آب اکسیژنه (وایتکس)، فرمالین، بورات ها، سوربات ها و آنتی بیوتیک ها اشاره نمود که روش تشخیص آن ها در شیر احتیاج به تخصص خاص یا محلول های ویژه ای دارد. از دیگر مواد غیر مجاز اضافه شده به شیر می توان نمک، شیر خشک، شکر، اوره، آب و نگه دارنده ها را نام برد که باعث تغییر در طعم و کف کردن زیاد هنگام جوشیدن و تغییر پارامتر هایی همانند نقطه انجماد می گردد. با وجود این، روش های ساده ای برای تشخیص تقلبات در شیر وجود دارد که مصرف نماینده ها با توجه به گرم شدن هوا وکاهش مدت ماندگاری شیر، می توانند به راحتی در منزل آن ها را به کار گیرند.

این روش ها به قرار زیر است:

اضافه کردن شوینده

در صورتی که به 5 میلی لیتر شیر، همان اندازه آب اضافه و پس از تکان دادن آن کف مشاهده گردد، می تواند گواه وجود شوینده در شیر باشد.

تشخیص آب

اگر یک قطره شیر روی یک سطح به صورت مورب ریخته گردد، شیر خالص به کندی حرکت می نماید و اثر آن بر سطح دیده می گردد، ولی شیر حاوی آب سریع حرکت می نماید و اثری از آن دیده نمی گردد.

نشاسته

اندازهی از ماده ید که می توان آن را از داروخانه ها تهیه کرد به شیر اضافه کنید، در صورت وجود نشاسته، شیر آبی رنگ می گردد. اضافه کردن اندازهی آب به شیر و گرم و سرد کردن آن برای این تست قبل از اضافه کردن ید لازم است. بعلاوه این روش می تواند برای محصولات لبنی مانند پنیر استفاده گردد به نحوی که برای آن باید نمونه پنیر را در آب تا نقطه جوش حرارت دهید و پس از سرد شدن، محلول ید را به آن اضافه کنید.

شیر سنتزی

نمونه شیر حاوی این مواد مزه تلخی دارد، در بین انگشتان حالت صابونی ایجاد می نماید و بعلاوه بعد از حرارت دادن متمایل به رنگ زرد می گردد. شیر سنتزی ممکن است از اضافه کردن رنگ ها، موادشوینده، روغن ها و اوره تهیه گردد.

تشخیص اوره

یک قاشق غذا خوری شیر را در یک لیوان کوچک بریزید، سپس به آن نصف قاشق چای خوری پودر سویا اضافه کنید و 5 دقیقه هم بزنید. با قرار دادن کاغذ لیتموس (که امکان تهیه آن از داروخانه ها وجود دارد)، در این محلول، بعد از 30 ثانیه رنگ آن از قرمز به آبی تغییر می نماید که نشان دهنده اضافه شدن اوره به شیر است.

اضافه کردن شکر

از این ماده برای قوام و طعم دادن به شیر استفاده می گردد. برای تشخیص آن، یک تکه از نوار دیاستریک را در شیر غوطه ور کنید، بعد از یک دقیقه اگر رنگی شد، نشان دهنده این است که به شیر، شکر اضافه شده در غیر این صورت فاقد شکر است. علاوه بر روش های یادشده که در منزل به وسیله مصرف نماینده قابل انجام است، لازم است مراکز توزیع نیز تست های تکمیلی برای اطمینان مصرف نماینده انجام دهند. این فرایند نظارت در محل توزیع بسیاری از تقلبات را حذف می نماید.

برای فراوری یک شیر سالم، دام داران باید از مصرف علوفه و خوراکی های حاوی کپک ها و قارچ ها برای دام خودداری نمایند، زیرا باعث افزایش توکسین در بدن دام و در نتیجه آلودگی شیر می گردد.

پ