صدوق اعتباری هنر؛ جایی که هنوز می توان به آن امیدوار بود - مجله نایس پاتوق

به گزارش گروه فرهنگی خبرنگاران، صندوق اعتباری هنر یا همان صندوق حمایت از هنرمندان، نویسندگان و خبرنگاران نامی آشنا برای اهالی فرهنگ و هنر، به ویژه در چند سال اخیر است. شاید در نگاه نخست این صندوق جایی برای پیگیری و انجام بیمه تامین اجتماعی فعالان فرهنگی و هنری بنماید و چه بسا نگاه و رویکرد اولیه در راه اندازی این مجموعه جز این نبوده است. اما این نه آن است که می پنداریم.

سید محمد طباطبائی حسینی - کارشناس فرهنگ و هنر، دبیر پیشین شورای عالی هنرمندان، شاعران و نویسندگان و مدیرعامل پیشین مؤسسه هنرمندان پیشکسوت - با بیان این مطلب در یادداشتی، افزوده است:

نگاهی حتی گذرا به عملکرد صندوق اعتباری هنر به ویژه در چهار سال اخیر نشان از ورود این مجموعه به عرصه های تازه حمایتی دارد. این نکته البته مانع نگاه به ضعف ها و نقد های وارد به صندوق نیست. اما نتیجه این نگاه گذرا، اگر منصف باشیم، موجب خوشحالی و امیدواری است از آن جهت که در روزگار وانفسای امروز، هنوز جایی هست که بتوان به آن امیدوار بود. اگرچه به طور معمول امیدواری به این گونه مراکز به دلیل وابسته بودن به ساختار دولتی چندان پایدار نمی ماند، اما از سوی دیگر بعضی از تصمیمات مدیریتی و فعالیت های اجرا شده در صندوق اعتباری هنر در دوره اخیر چنان بوده که با تغییر دولت نمی توان از انجام آن ها شانه خالی کرد.

مهمترین وجه تمایز صندوق اعتباری هنر در این دوره را نه تنها می توان، بلکه باید تلاش در جهت برقرای عدالت فرهنگی در خدمات این مجموعه دانست، چنان که برای این ادعا مصداق های تعیین و واضحی موجود است. سفر های کاری و حضور گروه مدیریتی صندوق اعتباری هنر در استان ها با هدف ارتباط مستقیم و بی واسطه با هنرمندان عضو صندوق در شهرستان ها یکی از همان مصداق هاست. در طول چهار سال اخیر 25 سفراستانی به 23 استان و بیش از 200 شهرستان و دیدار با هنرمندان و بررسی مسائل آن ها، بدون هیچ گونه تشریفات و بهره برداری رسانه ای، رفتار مدیریتی قابل توجه و تقدیر است. یکی دیگر از این مصداق ها را باید انتها دریافت ارائه تسهیلات به هنرمندان شاخص، فقط بر مبنای معروف بودن آن ها، بیان نمود. تسهیلات در دوره اخیر بر مبنای گره گشایی از مسائل هنرمندان و نیز در جهت کارآفرینی در حوزه فرهنگ و هنر بوده است.

شاید ارائه آمار دقیق از سوی صندوق اعتباری هنر در مورد تعداد و چگونگی ارائه تسهیلات به هنرمندان بتواند این موضوع را ملموس تر نشان دهد. اگرچه به زعم نگارنده اطلاع رسانی در حوزه های گوناگون از سوی صندوق یکی از حوزه هایی فعالیتی این مجموعه است که می توان نقد های متعددی برای آن تعریف کرد.

سامان دهی دو طرح تکریم و مستمری هنرمندان با همراهی شورای ارزشیابی هنرمندان، نویسندگان و شاعران کشور را نیز باید در ردیف فعالیت های قابل توجه صندوق ارزیابی کرد. در این دو طرح، به ویژه در طرح تکریم هنرمندان، اگرچه اشکال هایی هنوز وجود دارد، اما جهش میزان حمایتی این طرح در کنار نظم و سامان دهی آن را نمی شود نادیده گرفت. افزایش بیش از 3 برابری طرح تکریم در تعداد مشمولان و میزان حمایت و نیز ساختارمند شدن آن بر مبنای آئین نامه شورای عالی انقلاب فرهنگی یکی از مهمترین تصمیم ها و اقدامات بوده است.

اجرای طرح هنر کارت یکی دیگر از اقدامات صندوق در دوره اخیر بوده است، پروژه ای شکست خورده (هنرکارت پیش از این دو بار رونمایی و افتتاح شده و در نطفه خفه شده بود) که در شرایط کرونا به خوبی احیا شد و مورد استفاده قرار گرفت. ارائه کمک معیشتی دوران کرونا به هنرمندان که با پیگیری های وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، اگرچه با موانع متعدد، انجام شد فرصتی فراهم کرد تا هنرکارت احیا شود. شاید را ساده تر آن بود که این کمک معیشتی از همان جهت معمول به حساب هنرمندان واریز شود، اما راه سخت تر انتخاب شد تا ماندگار شود. حالا هنرمندان دارای هنرکارت در آینده هم می توانند مطالبه حمایت های حتی بیشتر از جهت این طرح را مطالبه کنند. در این موضوع البته لازم است صندوق اعتباری هنر نسبت به اطلاع رسانی شفاف اقدام کند تا هرگونه سوال پاسخ داده شود.

در کنار آنچه گفته شد، اما باید به دو نکته بی توجه نبود؛ انتظار هنرمندان از صندوق برای تسهیل امور مربوط به بیمه تکمیلی و نیز پاسخگویی سریع به سوال و درخواست های اعضا. در مورد دوم البته ناگفته نماند که سامانه پاسخگویی تلفنی صندوق از چندی پیش به صورت آزمایشی فعال شده است.

به هر روی نگارنده بر این باور است که در دوره وانفسای مدیریتی، درست در زمانی که باید با چراغ همی گشت گرد شهر و جایی را پیدا کرد که بشود از برآیند ضعف و قوت ها به آن امیدوار بود، فعالیت صندوق اعتباری هنر در دوره اخیر را باید مورد توجه قرار داد و به روال امروز که فقط ایراد ها دیده می شود رفتار نکرد چنان که حضرت حافظ می گوید:

نفی حکمت مکن از بهر دل عامی چند