سختی های نوشتن برای بچه ها - مجله نایس پاتوق

جدا از برخی قصه ها و حکایات و شعرهای فولکلوریک، در آثار هیچ کدام از شاعران و نویسندگان بزرگسال جایی برای فراوری موضوعات بچه ها دیده نمی گردد. نسلی اما با سرودن ترانه، شعر روایی، داستان های آموزشی و... برای بچه ها نوشتند و ادبیات کردی آنان را به همین نام ثبت نموده است. سیمین چایچی، علیرضا محمدیان، لیلا وزیری، عبدالرحمن فهیمی، احمد محمدی و فیروز عبداللهی از این دست شاعران و داستان نویسان هستند. لولاو صالحی یکی از شاعران و نویسندگان حوزه کودک استان کردستان است که چند سال است به طور جدی در این زمینه فعالیت می نماید و تاکنون 2 کتاب هم منتشر نموده است. در ادامه گفت وگوی خبرنگاران را با این شاعر بخوانید.

• چه زمانی و با چه اثری فعالیت در زمینه ادبیات کودک را شروع کردید؟

من از نوجوانی و جوانی علاقه زیادی به سرودن شعر و به ویژه شعر برای بچه ها داشتم و با چاپ کتاب بچه ها با عنوان هێرۆ، ماسی و پشیلە به زبان کُردی در سال 96 برای اولین بار به صورت جدی وارد این حوزه شدم.

• کار برای بچه ها چه مسائلی دارد؟

با این که خیلی از مردم فکر می نمایند که تالیف کتاب برای بچه ها نسبت به کتاب بزرگسالان راحت تر است، اما نوشتن برای بچه ها به دلیل حساس بودن شرایط سنی و شکل گیری شخصیت آنها در این سن کار بسیار دشواری است، زیرا بچه ها امروز پدران و مادران و افراد جامعه آینده را تشکیل می دهند و وظیفه مولفان کتاب کودک است که با وسواس بیشتری و با در نظر دریافت شرایط جامعه از نظر دغدغه های امروزی بچه ها، سعی در انتخاب موضوع مناسب و به کارگیری کلمات ساده در تالیف و نوشتن برای بچه ها را داشته باشند و از انتخاب موضوعات کلیشه ای و قدیمی برای نوشتن اجتناب نمایند.

• موضوعات و مضامین اشعار شما در چه زمینه ای است و دلیل انتخاب آنها چیست؟

متاسفانه در میان آثار چاپ شده برای بچه ها گاه آثاری به چشم می خورد که نویسنده بدون آشنایی با روان شناسی بچه ها و درک شرایط حساس سنی، دست به تالیف آثاری می زند که نه تنها کودک از خواندن آن لذت نمی برد بلکه کودک را وارد مباحث گنگ و بغرنجی می نماید که از درک آن عاجز است. در برخی مواقع هم به دلیل همزادپنداری کودک با شخصیت ها و قهرمان های داستان، تاثیرات منفی کتاب را در رفتار و کردار آنها به وضوح می توان دید. دنیای بچه ها با دنیای بزرگسالان بسیار متفاوت است بچه ها می توانند با استفاده از قدرت تخیل خود هر آنچه را در دنیای واقعی از آن ترس و واهمه دارند دوست خود بدانند. در برخی مواقع نویسنده مطالبی را که برای سنین بچه ها بسیار سنگین و غیرقابل هضم است، در کتاب های به اصطلاح آموزشی بچه ها می گنجاند.

این کار باعث دلزدگی کودک از کتاب خواندن می گردد، در حالی که سخن گفتن از زبان بچه ها نقطه قوتی است که نویسنده می تواند با استفاده از آن مسائل آموزشی مخصوص بچه ها را بسیار آسان تر به کودک آموزش دهد و کودک نیز از یادگیری آن لذت کافی را می برد. نکته دیگری که در اینجا می خواهم به آن اشاره کنم استفاده نکردن از تصاویر مناسب برای بچه ها است. برخی از آثار با وجود داشتن محتوای مناسب، به دلیل استفاده از تصاویر نامناسب میل به خواندن کتاب در بچه ها پایین می آید، زیرا کتاب بچه ها معمولا مصور و رنگی است، پس تصاویر کتاب به ویژه تصویری که برای جلد کتاب از آن استفاده می گردد می تواند تاثیر بسزایی در جذب بچه ها داشته باشد.

• چرا ادبیات کودک و نوشتن و سرودن برای این گروه سنی را انتخاب کردید؟

کتاب اول من هیروماسی و پشیله داستانی در قالب شعر است که موضوع آن را اتفاقی انتخاب کردم، اما در کار دوم سعی کردم به انتخاب موضوعات خاص بپردازم و از این روند نیز در کارهای آینده بیشتر استفاده می کنم. من به دلیل علاقه زیاد به دنیای زیبای بچه ها و چون حس می کنم کودک درون خودم نیز همچنان فعال و سرزنده است در نوشتن و سرودن اشعارم راحت تر می توانم با دنیای بچه ها ارتباط برقرار کنم و از سخن گفتن با بچه ها از زبان خود آنها برای آنها لذت می برم، به همین دلیل نوشتن برای این گروه سنی را انتخاب کردم.

• چرا فراوری ادبیات و آثار ویژه کودک به زبان کُردی کم تعداد است؟

چون که زبان رسمی کشور ما فارسی است و آموزش به زبان فارسی از سنین پایین شروع می گردد. از این رو زبان مادری هر قومی حتی در فراوری آثار ادبی به نوعی کمتر مورد توجه قرار گرفته است. معمولا هر کشوری از قومیت های مختلفی تشکیل شده، پس وظیفه نویسندگان این است به سهم خود با تالیف آثار به زبان مادری از مرگ و فراموشی تدریجی زبان ها، لهجه ها و گویش های محلی به هر زبان اعم از آذری، کُردی، گیلکی و دیگر زبان ها جلوگیری نمایند، خوشبختانه خانواده ها اخیرا با رو آوردن به کلاس های آموزشی در زمینه زبان کردی و خرید کتاب به زبان مادری برای بچه ها به اهمیت این موضوع پی برده اند که این خود جای امیدواری است.

• وضعیت شعر کودک با زبان کُردی(مادری) در استان چگونه است؟

خوشبختانه اخیرا در این زمینه کارهای بیشتری اجرا شده است، در زمینه ادبیات بچه ها به زبان کردی جای خالی ادبیات داستانی حس می گردد و در این زمینه کمتر کار شده است.

• ارتباط و استقبال مخاطبان کودک از آثارتان چگونه است؟

از آنجا که کتاب اول من به چاپ سوم رسیده و در مراسم رونمایی از کتاب جدید بچه ها حاضر در مراسم شعرهای آن را با ذوق و شوق و از حفظ می خواندند، پس مطمئنا در دل بچه ها جای خود را باز نموده است.

• چند اثر چاپ شده دارید و اولین کتابتان که منتشر شد، کدام است؟

تا به حال پیروز به چاپ 2 کتاب شده ام که اولین آن کتاب هێرۆ، ماسی و پشیلە است که قصد دارم همان کتاب را به زبان فارسی و به صورت شعر بازنویسی نموده به چاپ برسانم و کار دوم نیز خرداد سال جاری در مجمع فرهنگی هنری فجر و با همکاری اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی و انجمن ادبی مولوی کُرد برگزار گردید که با استقبال گسترده خانواده ها و بچه هاشان روبه رو شد.

• از مسائل هزینه های چاپ بگویید؟

قیمت کاغذ متاسفانه در بازار بی ثبات امروز هر لحظه در حال افزایش است و این کار نویسندگان را بیش از پیش سخت تر نموده است که جا دارد مسئولان مربوطه فکری اساسی به حال این مشکل بنمایند تا بتوانیم کارهای جدیدمان را نیز به چاپ برسانیم.