احتمال وتوی تحریم تسلیحاتی ایران بسیار زیاد است، آمریکا به دنبال باز کردن درهای مذاکره با ایران است - مجله نایس پاتوق

از وبسایت وزارت بهداشت درمان آموزش پزشکی دیدن نمایید.

به گزارش خبرنگاران، علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی روز یکشنبه 14 اردیبهشت (سوم مه) در توییتی تهدید کرد در صورت تداوم تحریم های تسلیحاتی پیکر کم جان برجام به مرگ ابدی خواهد رفت.

او نوشت: پیکر کم جان برجام با دور زدن قطعنامه 2231 و تداوم غیرقانونی تحریم تسلیحاتی ایران به مرگ ابدی خواهد رفت. ویروس تحریم، ابزار کاخ سفید برای بقای هژمونی رو به افول آمریکا است. اروپا کدام سو ایستاده؛ حفظ آبرو و تقویت چندجانبه گرایی یا پذیرش مجدد تحقیر و کمک به یکجانبه گرایی؟

بر اساس توافق هسته ای برجام، تحریم های تسلیحاتی سازمان ملل علیه ایران در 27 مهر (18 اکتبر) خاتمه می یابند.

مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا در این رابطه اعلام کرده است که آمریکا حتی با خاتمه دریافت تحریم های سازمان ملل به ایران اجازه نخواهد داد سلاح بخرد.

حسن روحانی، رئیس جمهوری در آبان سال گذشته گفته بود: با ادامه برجام سال آینده ما به یک هدف بسیار بزرگ سیاسی و دفاعی و امنیتی دست می یابیم. سال هاست خرید و فروش سلاح از سوی ایران ممنوع است؛ طبق توافق و قطعنامه 2231 سال آینده تحریم تسلیحاتی ایران برداشته خواهد شد و ایران هم می تواند سلاح بخرد و هم بفروشد.

آمریکا اکنون تلاش می کند مانع برداشته شدن تحریم های تسلیحاتی ایران شود. در مقابل مقامات ایرانی سناریو هایی برای مقابله با این اقدام مطرح می کنند، مواردی همچون خروج کامل از برجام، اجرا نکردن پروتکل الحاقی و خروج از پیمان منع گسترش سلاح های هسته ای (ان پی تی).

بیشتربخوانید: برجام در خط خاتمه؛ پشت پرده چه خبر است؟

حالا سوال این است تقابل تازه ایران و آمریکا در زمین برجام به کجا می رسد؟ بازیگران این رویارویی چه واکنش هایی از خود نشان می دهند؟

دکتر عبدالرضا فرجی راد استاد دانشگاه، سفیر پیشین ایران در نروژ و تحلیلگر مسائل ژئوپلتیک در این باره به خبرنگاران گفت: تجربه ثابت کرده است که ایران در واقع تحرکات زورگویانه را بدون عکس العمل نمی گذارد. در رابطه با برجام وقتی امریکا خارج شد ایران امیدوار به اروپا، چین و روسیه بود. چین و روسیه کمک هایی به ایران کردند، اما اروپایی ها با ارائه سازوکار اقتصادی و اینستکس یکی دو سال مصاحبه کردند، اما نهایتا ایران متوجه شد که اینستکس هم نتیجه بخش نیست و کار اساسی انجام نمی دهد؛ بنابراین پنج فاز کاهش تعهدات برجامی خود را عملی کرد که باعث شوکه شدن کشور های غربی شد.

او اضافه نمود: اروپایی ها پس از اقدام جسورانه ایران به نحوی در رسانه ها بحث مکانیسم ماشه را مطرح کردند. پس از طرح مکانیسم ماشه، ایران گفت که عکس العمل نشان می دهد که واکنش ایران باعث عقب نشینی اروپایی ها شد. آن ها گفتند که ما فقط می خواستیم گفت وگویی انجام دهیم و نهایتا به این نتیجه رسیدند تا انتخابات ریاست جمهوری آمریکا برای اینکه ترامپ از شرایط به نفع خود استفاده تبلیغاتی نکند، موضوع را به حالت تعلیق درآوردند. اروپایی ها امید دارند با تغییر رییس جمهور در آمریکا، ایران به حالت قبل برشود و دولت جدید ایالات متحده هم به برجام برشود و تا حدود زیادی تحریم های ایران برداشته شود.

این استاد دانشگاه معتقد است: اگر آمریکایی ها طرح ادامه تحریم های تسلیحاتی ایران را به شورای امنیت سازمان ملل ببرند و اروپایی ها حمایت کنند، طبیعی است که ایران واکنش نشان دهد. دبیر شورای عالی امنیت ملی بحث خروج از برجام توسط ایران را در این حالت مطرح کرده است، نظر دیگری هم وجود دارد که ایران باید تحرک تندتری نشان دهد و آن هم خروج از ان پی تی است.

فرجی راد گفت: از طرف دیگر ما باید به این نکته توجه داشته باشیم که روسیه و چین هم در این باره نقش مهمی دارند. اخیرا روابط چین و آمریکا در شرایط بحرانی قرار گرفته است و پیش بینی می شود تنش ها شدید تر هم شود. ممکن است چینی ها و روس ها طرح تحریم تسلیحاتی ایران را در شورای امنیت سازمان ملل وتو کنند. لذا من تصور نمی کنم که آمریکا در قالب برجام و قطعنامه 2231 بتواند کاری کنند.

این کارشناس روابط بین الملل با اشاره به این که آمریکا یک راه دیگر دارد، گفت: همانطور آقای ژوزف بورل رییس سیاست خارجی اروپا گفته اروپا در قالب برجام و قطعنامه 2231 با تمدید تحریم های تسلیحاتی ایران مخالف است، اما ممکن است آمریکا در قالب دیگری بدون ارتباط با برجام تقاضای تحریم تسلیحاتی ایران را مطرح کند. در این مورد ممکن است اروپا کوتاه بیاید، شاید کشورهای اروپایی در قالب برجام مخالفت کنند، اما مجزا از برجام با طرح آمریکا موافقت می کنند.

فرجی راد درباره اینکه چقدر ممکن است چین یا روسیه قطعنامه آمریکا علیه ایران را وتو کنند؟، گفت: با توجه به اینکه رییس شورای امنیت سازمان ملل مخالف طرح مسئله در شورا است، اروپا هم موافق نیست در قالب برجام و قطعنامه 2231 تحریم تسلیحاتی ایران را تمدید کند. چینی ها هم با آمریکا دچار اختلافات شدید هستند. من احتمال بسیار بالایی می دهم که یا یکی از کشور های روسیه و چین و یا هردوی آن ها قطعنامه علیه ایران را وتو خواهند کرد. اگر اتفاق خاصی نیافتد معتقدم که آمریکایی ها نمی توانند تحریم تسلیحاتی ایران را تصویب کنند.

فرجی راد می گوید آمریکا پیروز نمی شود تحریم تسلیحاتی ایران را در شورای امنیت تصویب کند

این استاد دانشگاه در پاسخ به این سوال که اگر قطعنامه تصویب شود چقدر احتمال دارد ایران از ان پی تی خارج شود؟، گفت: این بستگی به فرایند کار دارد. ایران نگاه می کند که طرف مقابل چقدر از تعهدات را کم می کند، ایران هم به موازات آن ها عمل می کند. غربی ها برای سومین بار است که به برجام چاقو می زنند، بار اول آمریکا خارج شد، بار دوم اروپا به تعهدات اقتصادی اش عمل نکرد حالا در مرحله سوم آمریکا طرح تحریم تسلیحاتی را مطرح کرده که اگر اروپا همراهی کند دیگر برجامی باقی نمی ماند، طبیعی است که ایران از برجام خارج می شود، یکی دیگر از اقداماتی که می تواند انجام دهد خروج از ان پی تی است، ممکن است مجلس این را تصویب کند. باید ببینیم که شدت عمل طرف مقابل چقدر است، هر چه شدت عمل بیشتر باشد ایران هم واکنش محکم تری خواهد داشت.

فرجی راد در ادامه مطرح نمود که هدف آمریکا صرفا این نیست که تحریم تسلیحاتی ایران را تمدید کند. او اضافه نمود: ایالات متحده به دنبال آن است که با طرح مسئله در شورای امنیت، فضایی برای مذاکرات باز کند. آن ها به دنبال تداوم تحریم تسلیحاتی هستند و در عوض آن احتمالا امتیازات کوچک اقتصادی به ایران بدهند، امتیازاتی همچون اجازه خرید نفت ایران توسط برخی کشورها. از طرف دیگر آمریکا تصور می کند با طرح این مباحث گفت وگو هایی میان این کشور و ایران صورت بگیرد تا در نهایت این گفت وگو ها به عنوان دستاورد سیاست خارجی ترامپ در آستانه انتخابات ریاست جمهوری این کشور مطرح شود.

این استاد دانشگاه اضافه نمود:باید این نکته را در نظر داشت ترامپ در دوران کرونا با چالش های زیادی روبه رو شده است. برگ برنده او یعنی نرخ بیکاری در حال سوختن است و شیوع کرونا باعث بیکار شدن حدود 30 میلیون نفر در این کشور شده است. از طرف دیگر ترامپ در هیچ بخشی از سیاست خارجی خود پیروز نبوده است. امیدش به کره شاقتصادی بود که آنهم رهبر کره شاقتصادی با حضور و غیابش با ترامپ بازی می کند، روشن است این بازی هم کار چینی هاست و به هیچ وجه هم چینی ها اجازه نمی دهند کره شاقتصادی در آستانه انتخابات به ترامپ امتیاز دهد. ترامپ در حوزه های دیگر سیاست خارجی همچون اروپا، افغانستان، لیبی، سوریه، ونزوئلا، روسیه و چین پیروزیتی نداشته و حتی می توان گفت شکست های بزرگی هم خورده است. حالا فقط برگ ایران برایش باقی مانده است.

او درباره زاویه دیگر ماجرا هم گفت: با برداشتن تحریم های تسلیحاتی ایران این روسیه و چین هستند که سود می برند. چرا که این دو کشور با توجه به مناسبات محبت آمیز با ایران می توانند به راحتی سلاح به ایران بفروشند و در ادامه ایران نیز می تواند به کشور های جهان سوم سلاح بفروشد. این تبادل معاملات تسلیحاتی می تواند عمق استراتژیک ایران را تقویت کند. این چیزی نیست که آمریکا بخواهد، آن ها به دنبال انزوای ایران هستند. صادرات سلاح بسیار در ایجاد روابط استراتژیک میان کشور ها موثر است. سلاح با محصولات کشاورزی و دیگر محصولات از این جهت فاصله زیادی دارد.