جاذبه های دیدنی مهریز؛ شهر باستانی استان یزد، تصاویر - مجله نایس پاتوق

رباط زین الدین

رباط یا کاروانسرای زین الدین در 30 کیلومتری مهریز قرار گرفته است و تاریخ احداث آن به دوران صفویه بین سال های 1007 تا 1030 هجری قمری باز می شود. این کاروانسرای آجری، تنهای بنای تاریخی مدور ایران است که پنج برج، پیوسته از آن محافظت می کنند. فضای داخلی رباط زین الدین از اتاق ها، سکوهای استراحت مسافران، شاه نشین، شترخانه و بادگیر تشکیل می شود. هنوز هم این کاروان سرا، کاربرد اقامتگاه و هتل دارد و پذیرای گردشگران داخلی و خارجی است.

مسجد جامع باغ بهار

مسجد جامع باغ بهار یکی از قدیمی ترین مساجد مهریز است که در محله بغدادآباد قرار گرفته است. این بنا قریب به 340 سال قدمت دارد و از طریق مرحوم ملامسعود که از تجاران قدیم و نامی یزد بود، احداث شده است.

روستای تاریخی سریزد

سریزد یکی از روستاهای تاریخی و باستانی ایران است که خصوصا در دوره های سلجوقی، ایلخانی و صفوی رونق داشته است. قدمت این روستا نزدیک به 3 هزار سال است و دارای جاذبه های دیدنی متعدد و زیبایی است. در ادامه به برخی از این دیدنی ها اشاره ای کوتاه می کنیم.

قلعه تاریخی سریزد

قلعه تاریخی سریزد یکی از پیچیده ترین سازه های قبل از اسلام در دوران ساسانی است که در قدیم، تسخیر نشدنی بود. نکته جالب اینجا است که این قلعه در قدیم کاربرد نظامی نداشت. در داخل این ارگ اتاق های فراوانی وجود دارد که مردم در قدیم آن ها را اجاره می کردند و اشیای باارزش شان از جمله پول، طلا، جواهرات و غلات را در آن قرار می دادند. ارگ سر یزد در واقع اولین صندوق امانات دنیا به تعداد می رود.

کاروانسرای کهنه

کاروانسرای کهنه یکی از یادگارهای به جای مانده از عهد صفوی است که در آن زمان سر راه جاده ابریشم بنا شده است. افراد زیادی از اقصی نقاط دنیا برای خریدوفروش کالا در قدیم به این کاروان سرا می آمدند.

رباط نو

رباط نو در شمالی ترین قسمت قلعه سریزد قرار گرفته و مربوط به دوران صفویه است. این بنا از آجر ساخته شده، نه از خشت و گل، زیرا در قدیم متعلق به قشر مرفه جامعه بود، به همین دلیل استوارتر و زیباتر ساخته شده است.

چاپارخانه

بنای چاپارخانه متعلق به عصر ساسانی است و روزگاری محل عبور و گذر کاروانیان بسیار و محل تاخت و تاز اسبان چاپار بوده است. بنای این چاپارخانه مربع شکل بوده و در هر گوشه آن برجی برای دیده بانی به چشم می خورد.

آب انبار پای برج

آب انبار پای برج، به گونه ای خاص در دوران قاجار بنا شده است. همان طور که از نام آن پیدا است، فضای بالای مخزن این آب انبار به صورت برج استوانه ای شکل طراحی و احداث شده است. روی دیواره این برج، تزئیناتی به شکل نقوش هندسی ساده هم دیده می شود. کنار این آب انبار هم ساباطی وجود دارد که برای استراحت اهالی بوده تا پس از طی کردن پله های آب انبار و برداشتن آب، کمی خستگی از تن به در کنند.

باغ مدرسی

باغ مدرسی، یکی از خانه باغ های زیبای سریزد است که با معماری هوشمندانه ای که پایه و اساس آن کاربرد از طبیعت برای زیستن در کویر است، بنا شده است. جالب ترین نقطه این خانه، هشتی یا حوض خانه آن است که ظریف ترین، بدیع ترین و کامل رین شکل گچبری را بر سقف آن می توان مشاهده کرد.

مسجد جامع سریزد

عمارت سنمبرمسجد جامع سریزد در دوره های مختلف بازسازی و بازسازی شده و کتیبه ای از دوران قاجار روی دیوار گاه گلی آن دیده می شود.

عمارت تاریخی سنمبر از گواهان قدمت و دیرینگی سریزد است. این عمارت به صورت قلعه ای است که تماما از خشت و گل بنا شده است. عمارت سنمبر در گذشته های دور، شکوه و جلال خاصی داشته، به این دلیل که قناتی پر آب از میان آن عبور می کرده است.

باغ آهو

باغ آهو مجموعه ای 35 هکتاری است که در آن 100 راس آهو، 37 راس گوزن، 50 راس قوچ و میش و حدود 120 نوع پرنده زینتی نظیر طاووس، قو مشکی، کاسکو، طوطی کوتوله، غاز کانادایی، فلامینگو، غاز وحشی اکراینی، مرغ شاخدار و دیگر حیوانات نگهداری می شوند.

قلعه مهرپادین

قلعه مهرپادین یکی از آثار باستانی و جاهای دیدنی مهریز است که مابین جاده یزد به کرمان در خیابان انقلاب در قسمت ورودی زمین های کشاورزی آن منطقه جای گرفته است.

مسجد جامع مهرپادین

مسجد جامع مهرپادین از جمله دیدنی ترین و معروف ترین مساجد مهریز است. بنای این مسجد متعلق به قرن هشتم هجری قمری است و نزدیک به 900 سال قدمت دارد و از گنبد، ایوان، شبستان و مناره تشکیل شده است. مناره این مسجد بر سر در آن ساخته شده و با کتیبه ای از کاشی معرق تزئین شده است.

سرو کهنسال

سرو کهنسال و تناوری نزدیک به هزار سال است که در شهر مهریز واقع شده است و حدودا 15 متر ارتفاع دارد. این سرو کهنسال از شگفتی های کشور و از جاذبه های گردشگری مهریز به تعداد می رود.

چشمه غربال بیز

چشمه غربال بیز در نزدیکی شهرستان مهریز واقع شده است و باعث جذب مسافران زیادی در این منطقه خوش آب و هوا شده است. این چشمه هرساله در اوایل بهار به دریاچه ای طبیعی تبدیل می شود و در سال هایی که بارش باران و برف زیاد باشد، می توان در آن قایقرانی و ماهیگیری هم کرد.

برج بادگیر شکیب

برج بادگیر شکیب از طریق یکی از خیرین مهریز به نام جعفر شکیب در زمینی به مساحت 10 هزار متر مربع به همراه یک دبیرستان دخترانه و یک کبوترخانه بنا شده است. این برج نزدیک به 55 متر ارتفاع دارد و از جمله بلندترین بادگیرهای دنیا پس از برج باغ دولت آباد یزد به تعداد می رود.

قلعه خورمیز

قلعه خورمیز یکی از آثار باستانی مهریز است که به فرمان هرمز بن انوشیروان ساسانی در دوران ساسانیان روی تپه ای سنگی، مشرف به روستای خورمیز ساخته شده و دارای شش برج است.

غار لایبد از سنگ های گرانیت بسیار زیبا به وجود آمده است

غار لابید حبیبیان

غار لابید حبیبیان غاری کاملا فنی است که نام آن از روستایی که در آن قرار گرفته، برداشته شده است. این غار کاملا دیواری است و از سنگ های گرانیت بسیار زیبایی تشکیل شده است.

حمام استهریج

حمام سنتی استهریج متعلق به اواخر دوران قاجار است و از دو حمام بزرگ و کوچک تشکیل شده است. عمده مصالح به کار رفته در این بنا، آجر و خشت است. در سالیان اخیر، حمام کوچک و بزرگ این مجموعه به یکدیگر ملحق شدند و پس از بازسازی، این حمام به نام موزه مردم شناسی مهریز، کاربرد داشت. اکنون موزه مردم شناسی مهریز به باغ پهلوان پور منتقل شده است.

باغ پهلوان پور

باغ دنیای پهلوان پور که تاریخ احداث آن به اواخر دوران قاجار باز می شود، به دلیل اینکه از نظر گردشگری، بازدیدنماینده و جاذبه بیشتری نسبت به حمام تایخی استهریج داشت، تبدیل به موزه مردم شناسی مهریز شد. این باغ دنیای با معماری کهن ایرانی در سال 2011 میلادی در فهرست آثار دنیای میراث فرهنگی یونسکو هم ثبت شده است. بیش از 400 اثر از جمله ظروف شیشه ای، سفالی، فلزی، ابزار طبخ و سرو غذا، ابزار مربوط به مشاغل سنتی، ابزار جنگی و کشاورزی در موزه این باغ نگهداری می شود. همچنین گردشگران می توانند برای اقامت در مهریز، شب را در این باغ دنیای بگذرانند.

خانه اخوان طباطبایی

معماری خانه اخوان طباطبایی با شیوه ساخت خانه های دوره قاجار هم خوانی دارد و با توجه به گچبری ضلع جنوبی آن، تاریخ ساخت آن به سال 1321 هجری شمسی باز می شود. این خانه پس از بازسازی در حال حاضر محل اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی شهرستان مهریز است.

کوه ریگ

کوه ریگ یکی از اماکن دیدنی و مجذوب کننده مهریز و یکی از جاهای دیدنی استان یزد برای تفریح و ورزش است. کوه یا تپه ریگ به دلیل خاصیت هایی که از نور خورشید به دست می آورد، به مکان گردشگری درمانی برای مسافران تبدیل شده است. این تپه می تواند دردهای عضلانی پا و کمر را از بین ببرد.

غار میراحمد

غار میراحمد، غاری است که سقف کوتاهی دارد و برای دیدن آن باید غالبا سینه خیز یا دولا باشید. اندازه بسیار کمی آب در ته این غار وجود دارد و جانداری چون خفاش و سیخور درون آن زندگی می کنند.

امامزاده شاه صفی الدین محمد

امامزاده شاه صفی الدین محمد، مزار سید صفی الدین محمد بن هاشم است که نسب آن را به امام موسی کاظم (ع) می رسانند. این امامزاده در حال حاضر یکی از زیارتگاه های مهریز محسوب می شود.

کاروانسرای علی آباد

کاروانسرای علی آباد در جاده اصلی یزد به بندرعباس در ضلع شمالی شهر مهریز واقع شده است. این بنا از طریق شاهزاده معارف دوست محمد ولی میرزا، پسر فتحعلی شاه قاجار ساخته شده است. ساختمان این کاروان سرا، آجری و مربع شکل است و از بیرون دارای چهار صفه در اطراف و یک صفه میانی است که راهروی ورودی در آن جای گرفته است.

بقعه فضل بن عباس

بنای بقعه امامزاده فضل بن عباس، بیش از 200 سال قدمت دارد و نشانگر قدمت تاریخی روستای هرفته در مهریز است. این بقعه که از خشت و گل است، در ورودی ایوانی دارد و در داخل با گچ سفید تزیین شده است. بنابر منابع محلی، این امامزاده از بستگان امام حسن عسگری (ع) بوده است.

بازار دروازه

بازار دروازه از طریق علی آقا، داروغه یزد، در زمان گورکانیان احداث شده است. این بازار حدودا سی و هشت متر طول و سه و نیم متر عرض دارد. اگر می خواهید فرهنگ و روزمرگی مردم مهریز را ببینید، پیشنهاد می کنیم که حتما به این بازار دیدنی سر بزنید.

زیارتگاه پیر نارکی

زیارتگاه پیر نارکی، زیارتگاهی زرتشتی در حوالی مهریز بر دامنه کوه غربی بلندی به نام کوه تجنک است. زرتشتیان در روزهای ویژه زیارت پیر نارکی از 12 تا 16 مرداد ماه در این مکان گرد هم می آیند و به نیایش می پردازند.