معرفی انواع شتابدهنده ها
به گزارش مجله نایس پاتوق، شتابدهنده های استارتاپی بخشی حیاتی از زیست بوم نوآوری مدرن هستند و نقش محوری در حمایت از رشد و توسعه شرکت های نوپای نوآور ایفا می نمایند. انواع شتابدهنده ها یک دوره فشرده شامل مشاوره، دسترسی به شبکه تخصصی و بعلاوه تامین مالی را برای تیم های استارتاپی فراهم می نمایند و به این ترتیب، شانس موفقیت این شرکت های نوپا را در بازارهای رقابتی افزایش می دهند.
در هر زیست بوم استارتاپی، انواع شتابدهنده ها با هدف حمایت از کسب وکارهای مقیاس پذیری که پتانسیل خوبی برای خلق ارزش افزوده بالا دارند فعالیت می نمایند و با توانمندسازی بنیانگذاران و اعضای تیم های استارتاپی، آنها را برای ورود به بازار و رقابت جدی با رقبا آماده می سازند.
در زیست بوم استارتاپی ایران نیز سال هاست انواع شتابدهنده ها با ماموریت ها و تخصص های مختلف به فعالیت مشغولند و نگاهی به لیست برترین استارتاپ های ایرانی نیز نشان می دهد بسکمک از آنها در واقع جزو خروجی های پیروز این شتابدهنده ها هستند.
حالا در این مقاله قصد داریم نگاهی بیندازیم به انواع شتابدهنده ها، نحوه کارکرد آنها و البته مزایا و معایب حضور استارتاپ در این مراکز و در نهایت نیز به آنالیز چند شتابدهنده سرشناس ایرانی می پردازیم.
شتابدهنده چیست؟
برای شروع بحث در زمینه انواع شتابدهنده ها، در ابتدا باید شتابدهنده را تعریف کنیم. شتابدهنده برنامه ای است که منابع، مشاوره و ارتباطات مورد احتیاج استارتاپ ها برای رشد را به آنها ارائه می دهد و به این ترتیب، به آنها در شتاب بخشیدن به توسعه و پیروزیت شان کمک کند. شتابدهنده های استارتاپی اغلب به وسیله کارآفرینان باتجربه یا سرمایه گذاران خطرپذیر راه اندازی و اداره می شوند و استارتاپ ها، خدماتی گوناگونی را در طول یک دوره زمانی معین، معمولاً 3 تا 6 ماه، ارائه می دهند.
کمک به رشد سریع شرکت های نوآور تازه کار که پتانسیل رشد بالایی دارند، به وسیله فراهم کردن ابزارها، راهنمایی و پشتیبانی مورد احتیاج برای عرضه محصول به بازار، جذب مخاطب و تأمین مالی، اصلی ترین کارکرد هر شتابدهنده است. این خدمات در قالب ترکیبی از کارگاه های آموزشی، مشاوره های فردی، فراهم کردن ارتباط مستقیم با سرمایه گذاران و در بسکمک موارد، ارائه مقدار اندکی سرمایه اولیه در ازای دریافت سهام استارتاپ ها محقق می گردد.
مطالب پیشنهادی:معرفی سرمایه گذار
هدف کلی شتابدهنده استارتاپی، کمک به استارتاپ ها در غلبه بر چالش های جدی در مراحل اولیه رشد مانند تدوین مدل کسب وکار، ساخت محصول، بازاریابی و فروش و جذب سرمایه است. شتاب دهنده ها با ارائه یک برنامه ساختارمند، منابع و ارتباطات به استارتاپ ها، در پی کاهش دوره زمانی تبدیل ایده استارتاپ به یک کسب و کار جدی و آماده جذب سرمایه برای توسعه بیشتر است.
مفهوم شتاب دهنده های استارتاپی در اوایل قرن 21 ظهور کرد. با راه اندازی وای کامبینیتر (Y Combinator) در سال 2005، اولین شتاب دهنده استارتاپی مدرن دنیا شکل گرفت. وای کامبینیتر مدلی را پایه گذاری کرد که شامل ارائه سرمایه گذاری اولیه، مشاوره و ارتباطات به گروهی از استارتاپ ها در دریافت ازای سهام کوچکی از آنها بود.
پیش از وای کامبینیتر، چند برنامه محدود وجود داشتند که بعضی معینات شتابدهنده های مدرن را داشتند که برای نمونه می توان به آیدیالب (Idealab) اشاره نمود که در سال 1996 ایجاد شد و علاوه بر تأمین مالی، فضای اداری و سایر منابع را به استارتاپ ها ارائه می کرد. با این حال، وای کامبینیتر با ارائه برنامه ساختارمند و جامع خود، الگویی برای شتابدهنده های بعدی ایجاد کرد.
پس از پیروزیت وای کامبینیتر، تعداد دیگری از شتابدهنده ها چه در ایالات متحده و چه در سراسر دنیا پدیدار شدند که برای نمونه می توان به تک استارز (TechStars)، پلاگ اند پلی (Plug and Play)، استارتاپس 500 (startups 500) و انگلپد (Angelpad) اشاره نمود. این شتابدهنده ها به تدریج مدل اولیه ای که وای کامبینیتر ارائه نموده بود را بهبود بخشیدند و به این ترتیب، برنامه هایی مثل شتابدهی با موضوع بعضی صنایع معین یا منطقه ها خاص نیز شکل گرفت.
امروزه، شتابدهنده های استارتاپی به بخشی جدایی ناپذیر از زیست بوم کارآفرینی تبدیل شده اند و نقش مهمی در رشد نوآوری و استارتاپ ها بازی می نمایند.
ظهور شتاب دهنده های استارتاپی با رشد صنعت سرمایه گذاری خطرپذیر همزمان بوده و توانسته به رشد این صنعت کمک شایانی کند، زیرا شتاب دهنده ها به عنوان کانال مهمی برای شناسایی و رشد استارتاپ های مستعد رشد که البته فرصت هایی مجذوب کننده برای سرمایه گذاری هستند، عمل می نمایند.
علاوه بر تأثیر مستقیم بر استارتاپ ها، شتاب دهنده ها بعلاوه به ایجاد جوامع کارآفرینی نیز کمک می نمایند و فرصت های شبکه سازی، منابع آموزشی و محیطی حمایتی را برای بنیانگذاران فراهم می آورند که به رشد آنها کمک می نماید.
با تکامل زیست بوم استارتاپی، شتابدهنده ها نیز تغییر نموده اند، به طوری که اکنون به طیف وسیعی از استارتا پ های فعال در صنایع گوناگون و در مراحل مختلف رشد خدمات ارائه می دهند. بعضی شتاب دهنده ها نیز از شتابدهی اولیه فراتر رفته و تأمین مالی پس از خروج استارتاپ از شتابدهنده را نیز ارائه می دهند.
انواع شتابدهنده ها
همان طور که گفتیم، مراکز شتابدهی با هدف تسریع سرعت رشد و توسعه استارتاپ ها در زیست بوم های نوآوری فعالیت می نمایند. اما شتابدهنده ها انواع گوناگونی دارند. بعضی از رایج ترین انواع شتابدهنده ها عبارت هستند از:
1. شتابدهنده بذری (seed accelerator)
شتابدهنده های بذری یکی از رایج ترین برنامه های حمایتی از استارتاپ ها هستند که به شرکت های نوپا در مراحل اولیه، ترکیبی متمرکز از مشاوره، منابع و اغلب مقداری سرمایه بذری در ازای سهام ارائه می دهند. این برنامه ها معمولاً برای یک بازه زمانی 3 تا 6 ماهه اجرا می شوند در نهایت نیز در یک دمو دی، این استارتاپ ها به شبکه ای از سرمایه گذاران ارائه می شوند.
هدف شتابدهنده های بذری، شتاب بخشی به توسعه و رشد یک استارتاپ است و به آنها در دستیابی به نقاط عطف کلیدی در فرآیند رشد و آماده سازی برای جذب سرمایه بیشتر کمک می نماید. شتابدهنده های بذری با ارائه دسترسی به مشاوران با تجربه، کارگاه های آموزشی و ارتباطات با سرمایه گذاران بالقوه، در پی سرعت دادن به رشد استارتاپ ها هستند تا هر چه سریع تر یک ایده را به یک کسب و کار قابل اجرا تبدیل نمایند.
2. شتابدهنده شرکتی (corporate accelerator)
شتابدهنده های شرکتی نوعی برنامه حمایت از استارتاپ هستند که به وسیله شرکت های بزرگ و معمولا با سابقه اجرا می شوند. هدف این نوع شتابدهنده، شناسایی و حمایت از استارتاپ های نوآور و دارای پتانسیل بالای رشد برای همکاری در آینده یا سرمایه گذاری بالقوه است. این شتابدهنده ها دسترسی استارتاپ ها به منابع، تخصص و شبکه های ارتباطی شرکت را فراهم می نمایند و در مقابل هم، شرکت امکان پایش بهتر فناوری ها و مدل های نوظهور کسب وکار را می یابد.
شرکت های بزرگ با راه اندازی و میزبانی یک مرکز شتابدهی شرکتی می توانند با کمترین مقدار ریسک، به ارزیابی و آزمایش ایده های نو بپردازند و استارتاپ ها نیز از مشاوره، تأمین مالی و اعتبار ناشی از انتخاب شدن به وسیله یک شرکت بزرگ بهره مند می شوند. بسکمک از شرکت های بزرگ در حوزه های مختلف چنین شتابدهنده هایی دارند که در میان آنها نام های بزرگی مثل سیسکو (Cisco) یا بارکلیز (Barclays) به چشم می خورد.
3. شتابدهنده های صنعت خاص (Industry-specific accelerator)
شتابدهنده های صنعت خاص که با نام شتابدهنده های موضوعی هم شناخته می شوند، همان طور که از نامشان هم پیداست، بر استارتاپ هایی در یک صنعت یا بخش خاص، مانند فینتک، بهداشت و درمان یا کشاورزی تمرکز دارند. این شتابدهنده ها با هدف گذاری بر یک حوزه خاص می توانند مشاوره، منابع و فرصت های شبکه سازی دقیق تری را به استارتاپ های شرکت نماینده ارائه دهند. تمرکز بر یک صنعت معین به چنین شتابدهنده هایی این امکان را می دهد که از تخصص خود در آن حوزه نهایت بهره ببرد و استارتاپ ها را به شرکای صنعتی، مشتریان و سرمایه گذاران مرتبط متصل کند. این رویکرد تخصصی به معنای یک مزیت جدی برای استارتاپ ها در برابر رقبایشان باشد، زیرا به شکلی موثرتر با چالش ها و فرصت های خاص حوزه فعالیت خود روبرو می شوند.
4. شتابدهنده با تاثیرگذاری اجتماعی (Social impact accelerator)
هدف شتابدهنده های با تاثیرگذاری اجتماعی (که گاهی با عنوان شتابدهنده اجتماع محور نیز شناخته می شوند)، کمک رسانی به استارتاپ هایی است در پی حل مسائل جدی اجتماعی یا محیط زیستی هستند. این شتابدهنده ها علاوه بر تأمین مالی استارتاپ ها، به آنها در حوزه فعالیت شان مشاوره داده و در شبکه سازی به آنها کمک می نمایند. به این ترتیب، این استارتاپ ها می توانند محصول یا خدمتی موثرتر را طراحی نموده و به طیف گسترده تری از جامعه هدف خود ارائه دهند. این شتابدهنده ها با حمایت از استارتاپ های اجتماع محور، نقشی حیاتی در راهنمایی توان و منابع کارآفرینی به سوی مقابله با چالش های دنیای و منطقه ای مانند فقر، بهداشت و درمان، آموزش و پرورش ایفا می نمایند. این برنامه ها اغلب کارگاه های تخصصی، ارتباط با کارشناسان مربوطه و فرصت هایی برای آزمایش محصول یا خدمت پیشرفته به وسیله استارتاپ ها در جوامع مرتبط را ارائه می دهند.
5. شتابدهنده های وابسته به دانشگاه (university-affiliated accelerator)
شتابدهنده های وابسته به دانشگاه (یا شتابدهنده های دانشگاهی) برنامه های حمایت از استارتاپ هستند که از منابع و شبکه های موسسه های آموزش عالی برای کمک به رشد شرکت های نوپای نوآور بهره می برند. این شتابدهنده ها یا مستقیماً به وسیله دانشگاه ها اداره می شوند و یا همکاری نزدیکی با آنها دارند. همین امر به استارتاپ ها امکان بهره گیری از تخصص، امکانات و فرصت های تأمین مالی موجود در زیست بوم آکادمیک را می دهد.
شتابدهنده های وابسته به دانشگاه با ارتباط با دانشگاه ها می توانند دسترسی به پژوهش های پیشرفته، اساتید و دانشجویان مستعد، تجهیزات و آزمایشگاه های تخصصی و طیف متنوعی از سرمایه گذاران و شرکای بالقوه را به تیم های استارتاپی ارائه دهند. ارتباط با دانشگاه بعلاوه اعتبار خوبی به استارتاپ ها می بخشد و به آنها در جذب استعدادهای برتر و تأمین مالی بیشتر کمک می نماید.
نحوه کارکرد انواع شتابدهنده ها
کل فرآیند شتابدهی را که در انواع شتابدهنده ها صورت می گیرد، می توان به صورت زیر خلاصه کرد:
1. فرآیند گزینش
فرآیند درخواست شامل ارسال اطلاعات درباره بنیانگذاران، مدل کسب وکار، محصول/فناوری و برنامه های رشد است. لازم به ذکر است شتابدهنده فرآیند انتخاب رقابتی دارند و تنها درصد کمی از متقاضیان (اغلب کمتر از 10 درصد) را در هر گروه قبول می نمایند.
در نهایت، گزینش نهایی بر اساس معیارهایی مانند توانمندی تیم، قابلیت اجرای ایده کسب و کار، پتانسیل رشد استارتاپ و انطباق با حوزه فعالیت شتابدهنده انجام می گردد.
2. برنامه شتاب دهی
استارتاپ های پذیرفته شده به صورت گروهی در یک برنامه که معمولا 3 تا 6 ماه به طول می انجامد، حضور می یابند. در طی این مدت، استارتاپ ها مقداری سرمایه بذری دریافت می نمایند و در ازای آن بخشی از سهام (اغلب بین 5 تا 10 درصد) را به مرکز شتابدهنده واگذار می نمایند. در این برنامه، استارتاپ ها در مشاوره فشرده، کارگاه ها و جلسات آموزشی در موضوعاتی مانند توسعه محصول، جذب مخاطب، تأمین مالی و رهبری شرکت می نمایند.
شتابدهنده دسترسی استارتاپ ها به شبکه گسترده خود از متخصصان صنعت، کارآفرینان پیروز و سرمایه گذاران بالقوه را فراهم می نمایند. استارتاپ ها از نزدیک با مشاوران اختصاصی خود کار می نمایند تا مدل کسب و کارشان را تکمیل نموده، محصولات شان را بهبود داده و برای رشد آماده شوند.
3. روز ارائه یا دمو دی
در خاتمه برنامه، استارتاپ ها کسب و کارشان را به مجموعه ای شامل سرمایه گذاران و شرکای تجاری ارائه می نمایند. این برنامه در رویدادی به نام روز ارائه یا دمو دی صورت می گیرد. این رویداد فرصتی است برای استارتاپ ها تا پیشرفت خود را به نمایش بگذارند و در صورت امکان، سرمایه بیشتری را از شبکه سرمایه گذاران شتابدهنده جذب نمایند. تکمیل پیروزیت آمیز یک برنامه شتابدهی می تواند به استارتاپ ها اعتبار قابل توجهی ببخشد که به آنها در جذب تأمین مالی، مشتریان و استعداد بیشتر کمک کند.
4. دوره پسا شتابدهی
بسکمک از شتابدهنده ها حتی پس از خاتمه برنامه رسمی، همچنان به حمایت و ارائه فرصت های شبکه سازی به استارتاپ های خروجی ادامه می دهند. این حمایت ها می تواند در قالب رویدادهای ویژه بنیانگذاران، پیگیری برای جذب سرمایه و کمک به تیم بنیانگذار برای شبکه سازی گسترده تر صورت گیرد.
مزایا و معایب همکاری با انواع شتابدهنده ها
بسکمک از بنیانگذاران استارتاپ ها علاقه دارند مراحل اولیه رشد شرکت نوپای خود را در یک شتابدهنده طی نمایند. اما باید توجه داشت که حضور در دوره های شتابدهی صرفا یکی از شیوه های رشد اصولی یک استارتاپ است و البته مزایا و معایبی به همراه دارد. اما مهم ترین نکات مثبت و منفی حضور در انواع شتابدهنده چیست؟
مزایای همکاری با انواع شتابدهنده ها
تأمین مالی ارائه شده به وسیله انواع شتابدهنده ها را می توان اصلی ترین مزیت آنها برای استارتاپ ها دانست. این سرمایه اولیه به استارتاپ ها امکان می دهد که زمان و انرژی خود را بیشتر به ساخت محصول یا خدمات مورد نظر اختصاص دهند، بدون اینکه دیگر نگران تأمین هزینه های اولیه کار خود باشند. تأمین مالی شتابدهنده بعلاوه تعهدات کمتری نسبت به سرمایه گذاری سنتی ریسک پذیر یا سرمایه گذاری فرشته دارد، زیرا به استارتاپ ها انعطاف بیشتری در استفاده از پول بر اساس احتیاجشان را می دهد.
این واقعیت که یک استارتاپ به وسیله یک برنامه شتابدهنده معتبر انتخاب و تأمین مالی شده است، می تواند به خودی خود، یک سیگنال خوب برای سایر سرمایه گذاران بالقوه باشد. پذیرفته شدن در یک شتابدهنده را می توان همچون یک مُهر تأیید از سوی یک مرکز تخصصی دانست که می تواند درهای زیادی را در آینده بر روی استارتاپ ها باز کند و به آنها در جذب سرمایه بیشتر در آینده کمک کند.
علاوه بر تأمین مالی، یکی دیگر از مهم ترین خدمات انواع شتابدهنده ها این است که استارتاپ ها را با کارآفرینان با تجربه، متخصصان صنعت و سرمایه گذارانی که به عنوان مشاور در شتابدهنده حضور دارند مرتبط می سازد. این مشاوران با تجربه ارائه مشاوره های خصوصی در قالب کارگاه های گروهی و جلسات انفرادی، به بنیانگذاران در تکمیل مدل کسب و کار، بهبود محصولات، تدوین و اصلاح استراتژی های بازاریابی و تقویت مهارت های رهبری کمک می نمایند.
بهره گیری از مشاور به ویژه برای کارآفرینان تازه کار که هنوز در حال یادگیری اصول هستند، بسیار سودمند است. مشاوران می توانند از تجربیات خود (از جمله اشتباهات قبلی شان) استفاده نمایند تا به استارتاپ ها در اجتناب از دام های رایج کمک نمایند. مشاوره ها در یک مرکز شتابدهی بعلاوه بنیانگذاران را به تفکر انتقادی درباره فرضیات و تصمیم هایشان وامی دارد.
انواع شتابدهنده ها بعلاوه ارتباطات بین استارتاپ ها و شبکه گسترده تر از همکاران، مشاوران و مشتریان بالقوه آنها را تسهیل می نمایند. این دسترسی گسترده به متخصصان و منابع مرتبط به ویژه زمانی که استارتاپ ها با مسائل پیچیده روبرو هستند و در پی مقیاس دادن به کسب و کارهای خود هستند، می تواند بسیار سودمند باشد.
فرصت های شبکه سازی که به وسیله انواع شتابدهنده ها ارائه می گردد، از دیگر مجذوب کنندهیت های این مراکز هستند. استارتاپ ها به زیست بومی متنوع از سایر کارآفرینان، رهبران صنعت و سرمایه گذاران دسترسی پیدا می نمایند. دمودی شتابدهنده و سایر رویدادها به بنیانگذاران استارتاپ ها امکان می دهد تا کسب و کارشان را ارائه دهند و با مخاطبان موثر خود، به ویژه سرمایه گذاران بالقوه و یا مشتریان شرکتی ارتباط برقرار نمایند. این ارتباطات می تواند به فرصت های ارزشمند، از تأمین مشتریان اولیه و پروژه های پایلوت گرفته تا جذب هم بنیانگذاران یا حتی کارکنان کلیدی کمک کند.
حضور یک استارتاپ در برنامه های شتابدهی بعلاوه می توانند اعتبار و مشروعیت قابل توجهی برایشان به ارمغان آورد. پذیرفته شدن در یک شتابدهنده شناخته شده، از نظر بسکمک از سرمایه گذاران بالقوه، به عنوان نشانه ای از کیفیت و پتانسیل بالای تلقی می گردد، که می تواند به استارتاپ ها در جذب استعدادهای برتر، تأمین مشتریان و جذب تأمین مالی بیشتر کمک کند.
بسکمک از انواع شتابدهنده ها یک برنامه آموزشی ساختارمند شامل کارگاه ها، سمینارها و محتوای آموزشی را ارائه می دهند تا به تیم های استارتاپی در توسعه مهارت ها و دانش ضروری برای ادامه مسیر کمک نمایند. این رویکرد ساختارمند می تواند به ویژه برای بنیانگذاران تازه کار که احتیاج دارند هر چه سریع تر تخصص های متنوعی درباره کسب و کار را کسب نمایند، ارزشمند باشد.
تکمیل پیروزیت آمیز یک برنامه شتابدهندهی می تواند استارتاپ ها را در موقعیتی قرار دهد تا به راحتی سرمایه مورد احتیاج در مراحل بعدی را از شبکه سرمایه گذاران مرتبط با شتابدهنده جذب نمایند. بسکمک از انواع شتابدهنده ها روابطی قوی با سرمایه گذاران خطرپذیر، سرمایه گذاران فرشتگان و سایر منابع تأمین مالی دارند و می توانند به استارتاپ هایی که دوره حضور چند ماهه را با پیروزیت به اتمام رسانده اند، در معرفی این سرمایه گذاران بالقوه کمک نمایند.
معایب همکاری با انواع شتابدهنده ها
در حالی که انواع شتابدهنده ها مزایای بسکمک برای استارتاپ ها دارند، نباید از بعضی معایب بالقوه آنها نیز غافل شویم. اگر بنیانگذار یک استارتاپ هستید و می خواهید در یک برنامه شتابدهی شرکت کنید، حتما به موارد زیر دقت کنید:
1. رقیق سازی سهام
یکی از اقدامات اولیه برای پیوستن به یک شتابدهنده این است که بنیانگذاران استارتاپ باید درصدی از سهامشان (اغلب بین 5-10 درصد) را واگذار نمایند. این واگذاری سهام در ازای دسترسی به تأمین مالی، مشاوره و شبکه شتابدهندهی صورت می گیرد و به عبارت دیگر، بهایی است که یک استارتاپ بابت خدمات دریافتی از یک شتابدهنده پرداخت می نماید. برای بنیانگذارانی که نگران مالکیت و راهبری کلان شرکت خود هستند، این رقیق سازی سهام شاید چندان خوشایند نباشد. به همین علت، بنیانگذاران استارتاپ ها باید ارزش بلندمدت حمایت شتابدهنده را در برابر هزینه کوتاه مدت واگذاری سهام بسنجند.
2. تعهد زمانی
برنامه های شتابدهی به طور کلی مستلزم تعهد فشرده 3-6 ماهه از استارتاپ های شرکت نماینده هستند. در طول این زمان، از بنیانگذاران انتظار می رود که کاملاً به برنامه معین شده متعهد باشند و در کارگاه ها، رویدادهای ارائه و جلسات ویژه با مشاوران شرکت نمایند. این تعهد می تواند به ویژه برای کارآفرینان تازه کار که شاید تعهداتی دیگر هم داشته باشند، بسیار سخت باشد. این برنامه سختگیرانه می تواند بنیانگذاران را از زندگی روزمره و حتی انجام بعضی امور ضروری ولی غیر کاری خود دور کند.
3. عدم ارائه برنامه ای کاملا ویژه استارتاپ ها
انواع شتابدهنده ها اغلب از یک برنامه آموزشی و رویکرد واحد برای همه استارتاپ های پذیرفته شده استفاده می نمایند که هدفش ارائه محتوایی استاندارد برای همه استارتاپ های شرکت نماینده است. با این حال، شرکت های مختلف شاید چالش ها و مراحل رشد کاملاً متفاوتی داشته باشند. ماهیت عمومی (و نه اختصاصی) بسکمک از برنامه های شتابدهنده بدان معناست که استارتاپ ها ممکن است از پشتیبانی بسیار تخصصی و سفارشی که مورد احتیاج آنها است برخوردار نشوند. بنیانگذاران باید به دقت ارزیابی نمایند که آیا محتوای آموزشی یک شتابدهنده واقعاً با احتیاجهای منحصر به فرد استارتاپ آنها همسو هستند یا خیر.
4. محدودیت پشتیبانی پس از خاتمه برنامه
در حالی که انواع شتابدهنده ها حمایت هایی متنوع به استارتاپ ها ارائه می نمایند، بسکمک از این کمک ها محدود و کوتاه مدت است. پس از خروج یک استارتاپ از شتابدهنده (که اصطلاحا فارغ التحصیلی استارتاپ هم نامیده می گردد)، شاید بنیانگذاران استارتاپ ها احساس نمایند که رها شده اند و از مشاوره و ارتباطات مداومی که به آن عادت نموده بودند، محروم هستند. این شرایط می تواند انتقال به مرحله پسا شتابدهی را به ویژه برای بنیانگذارانی که بیش از حد به منابع برنامه وابسته شده اند، سخت کند،
5. فرایند سخت ورود
ورود به یک برنامه شتابدهنده بسیار معتبر و پیشرو می تواند بسیار رقابتی باشد، به طوری که نرخ پذیرش اغلب در محدوده تک رقمی واقع شده است. استارتاپ هایی که انتخاب نمی شوند شاید احساس نمایند که از یک فرصت حیاتی محروم شده اند. این رد شدن می تواند تاثیری منفی بر روحیه استارتاپ ها بگذارد؛ به ویژه برای بنیانگذارانی که امید داشتند که شتابدهنده می تواند کسب وکار آنها را به جلو سوق دهد. ماهیت رقابتی برنامه های شتابدهی به این معناست که بسکمک از استارتاپ های دارای ظرفیت بالای رشد، فرصت حضور در آنها را پیدا نمی نمایند.
6. احتمال عدم همسویی با سرمایه گذاران
در حالی که انواع شتابدهنده ها در پی کمک به استارتاپ ها در جذب سرمایه هستند، گاهی اوقات بین نوع سرمایه گذارانی که شتابدهنده با آنها همکاری دارد و احتیاجهای استارتاپ ها نوعی عدم همسویی وجود دارد. ممکن است اولویت اصلی شتابدهنده، حفظ ارتباط و همکاری با سرمایه گذاران خطرپذیر باشد، اما این طور نیست همه استارتاپ ها به تأمین مالی خطرپذیر احتیاج داشته باشند. در واقع، عدم همخوانی احتیاجهای سرمایه پذیری یک استارتاپ با سرمایه گذاران خطرپذیری که شتابدهنده معرفی می نماید می تواند دردسرهای زیادی در ادامه مسیر رشد استارتاپ ایجاد کند.
لیستی از برترین شتابدهنده های ایران
زیست بوم استارتاپی در ایران میزبان مراکز مختلف شتابدهی است که توانسته اند طی دوره فعالیت خود، میزبان بعضی از پیروز ترین تیم های استارتاپی باشند. در ادامه نگاهی می اندازیم به بعضی از برترین شتابدهنده های ایرانی:
1. فینووا
فینووا یک شتابدهنده تخصصی در زمینه فین تک است که از استارتاپ های فعال در این زمینه حمایت می نماید. صنعت فین تک بخش متنوعی از فعالیت های مرتبط به کاربردهای فناوری اطلاعات در بازارهای مالی و پرداخت که به افزایش کارآمدی این حوزه ها می انجاند را در برمی گیرد.
فینووا در سال 1397 تاسیس شد و در حال حاضر، مریم نجفی مدیرعامل این مجموعه است. این شتابدهنده رویدادهای تخصصی و فعالیت های دیگری را نیز در حوزه فین تک به انجام می رساند و بعلاوه دو فضای کار اشتراکی در تهران دارد. فینووا در مرحله پیشا بذری و بذری در استارتاپ های فین تکی پذیرفته شده سرمایه گذاری می نماید.
فینووا در طول فعالیت خود در استارتاپ های فعال در حوزه های مختلف مرتبط با فین تک سرمایه گذاری نموده است که برای مثال می توان به مه کارت، راهت، پیک سل و لامینگو اشاره نمود. این استارتاپ ها از جمله تیم هایی بودند که وارد مرحله شتابدهی فینووا شده اند. بعلاوه اتاقک، وندادر، هدهد، ریفایر، پیتکت، بامارو، باگذشت و لندو از جمله استارتاپ هایی است که فینووا در آنها سرمایه گذاری نموده است.
2. اینومکث
این شتابدهنده در سال 1395 با هدف ترویج مفاهیم زیست بوم نوآوری و ارائه راهکارهای پیروزیت برای استارتاپ ها شروع به کار کرد. اینومکث پس از برگزاری رویدادهای مختلف در سراسر ایران در سال 1399 در دانشکده مکانیک دانشگاه تهران مستقر شد و علاوه بر ارائه خدمات شتابدهی، منتورینگ و جذب سرمایه، یک فضای کار اشتراکی و اختصاصی را نیز فراهم کرد. اینومکث در حوزه عمومی فعالیت می نماید و روی طیف مختلفی از فعالیت های نوآوری سرمایه گذاری صورت می دهد. پپی دیگر، مبنا نانو پلیمر، مبنا توسعه سلامت و مبنا رایانش هوشمند از جمله سرمایه گذاری های اجرا شده به وسیله اینومکث هستند.
3. تریگ آپ
در وب سایت این شتابدهنده آمده شتاب دهنده تریگ آپ در سال 1393 با هدف حمایت از استارتاپ ها و جوانان با انگیزه زیست بوم کارآفرینی شروع به کار کرد. این مجموعه با در اختیار قرار دادن شبکه ای از متخصصان، سرمایه گذاران و افراد پیروز داخلی و بین المللی و ارتباط با نهادهای تاثیرگذار این حوزه، کارآفرینان جوان و پویا را در مسیر پر پیچ و خم راه اندازی یک کسب وکار پیروز همراهی می نماید.
تریگ آپ در سال 1396 با پیوستن به شناسا، شرکت سرمایه گذاری خطرپذیر پیشرو در زیست بوم که یکی از اولین شرکت های سرمایه گذاری خطرپذیر کشور محسوب می گردد، شکل نوی به خود گرفت.
دانش و تجارب ارزشمند شناسا در زمنیه های مدیریت منابع، سلامت، سبک زندگی، فناوری اطلاعات و اینترنت اشیا، در کنار توانمندی های ما در زمینه پرورش تیم های پیروز نهاده شد و پیمودن مسیر را برای کسب و کارهای نوپا آسان تر کرد. آسانیسم، فاندوران، رایاکوین، پلازیکا، گالش، بحرالفنون و سرزمین کانگورو از جمله سرمایه گذاری های تریگ آپ هستند.
4. پویتک
در بخشی از وب سایت این مرکز می خوانیم: پویتک به عنوان یک هاب نوآوری از زمستان 95 راه اندازی شد و با ارائه فضای کار، آموزش و تامین سرمایه، با کسب و کارهای نوپا همراه است. امروز پویتک برای توسعه کمی و کیفی زیست بوم کارآفرینی بخش مرکزی ایران کوشش می نماید. در لیست استارتاپ هایی که به وسیله پویتک شتابدهی شدند نام متامنو، خانه هوشمند نوو، استودیو بازی سازی ریپر، بینک اپ و اپچار دیده می گردد.
5. آیوتیک
این شتاب دهنده به صورت تخصصی بر روی استارتاپ های فعال در حوزه فناوری اینترنت اشیا فعالیت می نماید. برگزاری لیگ اینترنت اشیا ایران و مدرسه تابستانی اینترنت اشیا و بعلاوه رویدادهای متنوع در این حوزه از جمله فعالیت های آیوتیک است.
دیموند
یکی از مشهورترین شتابدهنده های ایران، دیموند است. دیموند به مدیرعاملی احمدرضا خوشحال، معتقد است که برای فعالیت و کارایی زیست بوم کارآفرینی تمام ایران کوشش می نماید. به این منظور، در سال 94 در دانشگاه شیراز، در سال 95 در بنیاد ملی نخبگان تبریز، سال 96 در دانشگاه صنعتی اصفهان و سال 97 در مرکز نوآوری خلیج فارس بوشهر، دفاتر دیموند تاسیس شد.
در حال حاضر، دفتر مرکزی تهران شتابدهنده دیموند خدمات حضوری خود را به تیم های استارتاپی ارائه می نماید. اما اگر در هر یک از شهرستان های ایران حضور دارید، می توانید روی همکاری با دیموند حساب کنید.
بنابر اطلاعاتی که در وب سایت دیموند آمده است، این شتابدهنده تا به امروز به بیش از 350 تیم استارتاپی، خدمات پیش شتابدهی رایگان ارائه نموده است. تیم هایی که از دیموند پیروز به جذب سرمایه اولیه یا سری های بعدی شدند و مرحله شتابدهی را تکمیل نموده اند، در وب سایت این شتابدهنده معین شده اند.
تکنو تجارت
تکنوتجارت بازوی نوآوری بانک تجارت محسوب می گردد. در وب سایت این مرکز می خوانیم: شرکت توسعه کسب و کارهای نوگرای تجارت (تکنوتجارت) در پی تصمیم بانک تجارت مبنی بر ورود به زیست بوم نوآوری، در سال 1398 با مأموریتی تازه و هیئت مدیرۀ نو، به عنوان یکی از زیرمجموعه های بانک تجارت تغییر نام داد و درصدد ایجاد خطوط کسب و کاری نو، راه اندازی مرکز نوآوری بانک تجارت و در نهایت برطرف احتیاجهای فناوران حوزه کسب وکار برآمد.
این شرکت در نظر دارد با سرمایه گذاری در حوزه های فناوری محور و مورد احتیاج بانک تجارت به تحول تجربه مشتریان بانک کمک کند. نقشۀ راه تکنوتجارت در حمایت از استارتاپ ها با سرمایه گذاری خطرپذیر شرکتی و ایجاد کارخانه/ برج فناوری و نوآوری تجارت می گردد. تکنوتجارت در استارتاپ های زیادی مثل ققنوس، پی بار، سیتتو، لامینگو، بیدک و جاده سرمایه گذاری نموده است.
منبع: مجله شنبه